BMC realiseert veilig en passend onderwijs voor Oekraïense kinderen

Kinderen hebben recht op onderwijs. Dat geldt dus ook voor Oekraïense kinderen die naar Nederland zijn gevlucht. Maar hoe regel je dat in korte tijd? Ze spreken geen Nederlands en hebben mogelijk traumatische ervaringen. BMC-adviseur onderwijs Wouter Huijs hielp een scholengemeenschap in het midden van het land met het opzetten van een nieuwe school. ‘Een unieke opdracht onder soms heftige omstandigheden.’

Een school opzetten is sowieso complex. Als het dan ook nog heel snel moet, is het helemaal een uitdaging. Huijs had bij de start een groep betrokken Oekraïense en Nederlandse docenten, en een leeg kantoorpand ter beschikking. Werk aan de winkel dus.

Onderwijs voor kinderen uit oorlogsgebied

Een nieuwe school start normaal gesproken met het vaststellen van de onderwijsvisie en de doelen. Daarbij houd je rekening met de behoeften van de kinderen. Maar in dit geval waren het doel en de behoeften nog niet duidelijk. Dat was ook niet het belangrijkste. Het team had één doel hoog bovenaan de prioriteitenlijst staan: ‘De kinderen een veilige omgeving bieden waar ze weer leerling en kind konden zijn.'

Psychosociale hulp

Kinderen uit Oekraïne zijn gevlucht voor de oorlog in hun thuisland. De kans dat ze traumatische ervaringen hebben gehad, is groot. ‘Soms kregen kinderen of Oekraïense docenten zelfs onder schooltijd via de telefoon te horen dat hun vader of echtgenoot was omgekomen aan het front. Die mensen krijgen een grote klap te verduren. Het leidt ook tot zorgen en onrust bij klasgenootjes met familieleden in het Oekraïense leger’, vertelt Huijs.

‘Dat was een situatie die ik nog nooit had meegemaakt. En waar je je ook niet op kunt voorbereiden. Op die momenten ging ik uit van mijn intuïtie en probeerde ik vooral ondersteunend en faciliterend te zijn. En ja, als zoiets heftigs en verdrietigs gebeurt, slaap je er weleens slecht van.’

In de school was daarom psychosociale hulp nodig voor de kinderen en docenten. ‘Daarin werkten we actief samen met de hulpverlening, de gemeente en de eigenaar van het gebouw. Zij boden veel ondersteuning. Doordat in hetzelfde gebouw ook een opvanglocatie voor Oekraïeners zat, waren de lijnen kort.’

Nadruk op NT2-onderwijs

Samen met de groep Oekraïense docenten werd eerst een veilige omgeving gecreëerd. Dat ging in de Oekraïense taal. Geleidelijk werd het onderwijs aangepast. ‘Het zag er toen al niet naar uit dat de oorlog in Oekraïene snel voorbij zou zijn. Daarom legden we de nadruk op het leren van de Nederlandse taal: NT2-onderwijs.’ Zo werden de leerlingen voorbereid op regulier ISK-onderwijs.

Die omschakeling was volgens Huijs uitdagend en onzeker. ‘We moesten aan de slag zonder duidelijke richtlijnen van de overheid. Tegelijk was het essentieel om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen. Als school is het belangrijk om de voortgang van de kinderen in de gaten te houden en inzichtelijk te krijgen hoe ze ervoor staan en hoe groot hun onderwijsachterstand is.’

Recht op passend onderwijs

In de laatste maanden van zijn opdracht werkte Huijs met name aan verbetering van het leerlingvolgsysteem. Hij ontwikkelde onder meer een systeem voor gestructureerde evaluaties, het regelmatig monitoren van de taalvaardigheid en het bijhouden van individuele leerplannen.

Nu de voorbereidende stappen gezet zijn, is de school in staat om de kwaliteit van het NT2-onderwijs te waarborgen. Dat is belangrijk, vindt Huijs: ‘Alle kinderen, ook vluchtelingen, hebben recht op goed en passend onderwijs. Het doel van deze opdracht was om de Oekraïense kinderen de best mogelijke kansen te geven in het onderwijs, de integratie in de samenleving en hun toekomst.’

Veilige school is stap richting hoopvolle toekomst

Als BMC-adviseur speelde Huijs een belangrijke rol bij het opzetten van deze school en de ontwikkeling van het onderwijsprogramma. Hij was betrokken bij de start, begeleidde de overgang naar NT2-onderwijs en zette een systeem op om de kwaliteit te waarborgen. Dankzij de inzet en expertise van BMC staat er nu een school waar rekening wordt gehouden met de specifieke behoeftes van de Oekraïense kinderen. Ze kunnen er in een veilige en stimulerende omgeving leren en ontwikkelen. Dat is cruciaal voor een hoopvolle en stabiele toekomst.

Meer informatie

Wouter Huijs is inmiddels werkzaam als schoolleider bij Yuverta vmbo & het Groene Lyceum Eindhoven. Heeft u als onderwijsinstelling of gemeente ook de uitdaging om kinderen uit oorlogssituaties passend onderwijs te bieden? Neem dan contact op met een van onze adviseurs. Zij staan klaar om u te helpen.