Laat het los met de Omgevingswet

bron: Telegraaf / Mediaplanet, uitgave juni 2017

Wat is de overeenkomst tussen minister Schultz van Haegen en Elsa uit de Disney-hit ‘Frozen’? ‘Loslaten’ is het leitmotiv voor beiden. In de Omgevingswet, die onder leiding van minister Schultz van Haegen is opgesteld, schrapt zij honderden wetten en regelingen uit het omgevingsrecht. Wonen op een bedrijventerrein, werken aan huis of het bouwen van je eigen woning? Bewoners en bedrijven krijgen met de Omgevingswet steeds meer keuzevrijheid.

“De Omgevingswet is aanleiding om opnieuw na te denken over hoe gemeenten om moeten gaan met de complexe ruimtelijke opgaven”. Dat stelt Joris Stok, partner Ruimte bij BMC Advies. Kiezen voor de bouw van een groot zonnepark? Of voor het beschermen van de open ruimte? Wie het weet mag het zeggen. Het verschil is dat men zich vroeger soms kon verschuilen achter ingewikkelde wet- en regelgeving. Stok vervolgt: “Met de Omgevingswet worden ruimtelijke afwegingen weer politieke keuzes over de wenselijkheid van een ontwikkeling.”

Veranderende mogelijkheden

De bestaande regels wringen als de context verandert en er verandert nogal wat. AirBnB maakt van woningen hotelkamers. Uber investeert miljarden in de ontwikkeling van de zelfrijdende auto en Amazon gaat pakketjes bezorgen met drones. Allemaal ontwikkelingen die grote gevolgen hebben voor de ruimtelijke inrichting van stad en land. De nieuwe Omgevingsvisies en Omgevingsplannen, die in het verlengde van de Omgevingswet worden opgesteld, moeten hierop inspelen. Welke grenzen wil men stellen en wat laat men echt los? Gemeenten moeten flexibel zijn om op een juiste manier te kunnen anticiperen op veranderende mogelijkheden.

De toekomst is digitaal

Er is nog een overeenkomst tussen de Disney-film Frozen en de Omgevingswet. Frozen is volledig digitaal getekend met Computer-Generated Imagery. Ook de Omgevingswet zet volop in op digitaal. Via een google-maps achtige applicatie moet in één klik duidelijk zijn of een bouwplan op een plek is toegestaan en wat de ruimtelijke context is. Dat lijkt nu nog toekomstmuziek, maar de ontwikkelingen gaan snel.

De gemeente als flashmob

De ontwikkelingen hebben ook gevolgen voor de gemeentelijke organisatie. Als eerste gemeente heeft Molenwaard nu al geen gemeentehuis meer. Bewoners kunnen terecht bij het digitale loket en de ambtenaren komen gewoon bij de bewoners thuis. In de toekomst zullen we meer van dit soort organisatievormen zien. Een projectteam van bewoners, bouwers en ambtenaren dat als een ‘flashmob’ bij elkaar komt. Of een collectief van private experts dat op ad-hoc basis ingeschakeld wordt om complexe initiatieven namens de gemeente te ondersteunen. De Omgevingswet speelt in op de veranderende context en daagt uit om de gemeentelijke werkwijze en organisatie te vernieuwen.

Laat het los

Met vertrouwen in elkaar, moet het fysieke domein veranderen van een ondoordringbaar woud aan regels en juridische procedures, naar een open park waar mensen samen tot goede plannen en projecten komen. De Omgevingswet biedt de ruimte daarvoor. Of in de woorden van Disney ‘s Elsa: “Laat het los, laat het gaan: het roer moet om.”

 

De Omgevingswet in het kort

De Omgevingswet creëert ruimte voor bewoners, bedrijven en bezoekers om in grote mate van zelfstandigheid richting te geven aan hun eigen leefomgeving. Daartoe worden 26 wetten samengevoegd in 1 Wet. Men gaat van 4700 naar 349 wetsartikelen. Gemeenten moeten dit vertalen in een Omgevingsvisie en een Omgevingsplan dat helder weergeeft waar de gemeente nog sturend wil zijn en waar men loslaat. Dit heeft grote gevolgen voor de ruimtelijke plannen van gemeenten, maar nog meer voor de cultuur en organisaties. “Een verandering in de manier van werken is bepalend voor een succesvolle implementatie van de Omgevingswet” aldus Joris Stok, partner Ruimte bij BMC Advies.

Meer informatie

Voor meer informatie over de invoering van de Omgevingswet en voor het maken van een (vrijblijvende) afspraak kunt u contact opnemen met Joris Stok, partner Ruimtelijke Ontwikkeling, via 06 - 13 24 65 02 of per e-mail naar joris.stok@bmc.nl.