Transformeren: alles tussen beter en anders doen

Deel 4 blogreeks 'Toekomst van de Jeugdhulp'
Door Ruurd Firet, senior adviseur

De decentralisatie van rijkstaken in het sociaal domein naar gemeenten is per 1 januari 2015 een feit. De beoogde transformatie van de Jeugdzorg, Wmo en participatie zou vanaf die datum een langer lopend proces worden waarbij niet precies gepland was wanneer dit zou zijn afgerond. Het dichterbij en meer gebundeld, zo u wilt integraal, organiseren van zorg en ondersteuningstaken moet een impuls geven aan het werken vanuit het credo ‘Eén gezin, één plan en één regisseur’. Een wereld waarin de cliënt vooral zo lang en zo veel mogelijk op eigen kracht kan functioneren met zo nodig minimale en kortdurende inzet van specialistische zorg. En wat die zorg betreft moet deze meer aansluiten bij ‘de kracht van het gewone leven’, zoals Wim Gort, directeur-bestuurder van welzijnsorganisatie Synthese, dit noemt.

Al vanaf het moment van de decentralisatie betrap ik mij regelmatig op de vraag wanneer de beoogde transformatie nu echt gaat komen. Natuurlijk weet ik dat veranderen tijd kost, een proces is en geen moment. Uiteraard moest er eerst veel geregeld en georganiseerd worden om ervoor te zorgen dat zowel bestaande als nieuwe cliënten niet tussen wal en schip zouden vallen. Maar de belofte en het geloof dat alles anders zou worden lijkt soms verder weg te liggen dan bedacht rond 2015. Het sturen op de zorg blijkt weerbarstig te zijn en is voor gemeenten een toenemende bron van zorg. Oplopende tekorten tot landelijk bijna 700 miljoen euro zijn voor gemeenten steeds moeilijker te dragen, laat staan maatschappelijk te verantwoorden.

Ja, inkoop en bekostiging zijn voorwaardenscheppend en een belangrijk instrument voor de transformatie, zoals Jan Smid, senior adviseur Beleid en Inkoop van de gemeente Rotterdam, stelt. Maar dan moeten er wel middelen zijn om met voldoende wederzijds vertrouwen tussen gemeenten en aanbieders de zorg anders te organiseren. Maar geld alleen maakt niet gelukkig en is daarmee ook niet de enige voorwaarde voor de beoogde transformatie. Gelukkig maar; anders werd dit wel een heel somber stukje. Wanneer kunnen wij nu spreken van transformatie? Het is het hele scala van alles beter leren doen en ontwikkelen tot en met het allemaal anders, innovatiever, doen.

De derde editie van de BMC-uitgave ‘De toekomst van de jeugdhulp’ laat vanuit de verschillende bijdragen een kleurrijk palet van opvattingen en definities zien. Voor de Amersfoortse oud-wethouder Fleur Imming is het een nieuwe manier van samenwerken, waarbij de inwoner centraal staat. Voor Piet Vat, wethouder van Molenwaard, is het met z’n allen in beweging zijn. Meer inhoudelijk is de invalshoek van Anita Modderman, teammanager gebiedsteams Súdwest Fryslân. Transformatie zit voor haar niet in de doelgroep met enkelvoudige problematiek, maar bevindt zich bij die inwoners en gezinnen die op meerdere leefdomeinen te maken hebben met grote vraagstukken in hun leven.

De diverse invalshoeken zijn alle interessant en soms zelfs inspirerend. Het is voor mij allemaal transformatie. Gelukkig; ik hoef er niet langer meer op te wachten. Transformatie is er iedere dag. Omdat er iedere dag de uitdaging is om de jeugdzorg beter te maken. Om de zogenoemde leefwereld van de cliënt dichter en anders bij de systeemwereld te organiseren. Transformeren zou ik het liefst omdopen tot ‘transleren’. Transparant en eerlijk in de diverse spiegels van ervaringen kijken en van daaruit leren en vooral acteren hoe het anders kan. Dit in een op wederzijds vertrouwen gebaseerde samenwerking tussen bestuur, beleid en uitvoering.

Als wij, zoals Femke van Nederend, teamleider CJG IJmond, het noemt ‘oude patronen durven los te laten’, transleren wij iedere dag opnieuw.

Download het blog

Meer informatie

Voor meer informatie en voor het maken van een (vrijblijvende) afspraak kunt u  contact opnemen met Ruurd Firet, senior adviseur, via telefoonnummer 06 - 20 08 98 12 of per e-mail naar ruurd.firet@bmc.nl.