Kinderen verdienen een betere toekomst; Marc Dullaert bezint zich op nieuwe onderwijsvisie

In deze rubriek laten we BMC-medewerkers aan het woord, die ook tijdens deze crisis volop bezig zijn om onze opdrachtgevers te ondersteunen. We hopen met deze veldinterviews mensen binnen en buiten BMC te inspireren door ervaringen met elkaar te delen over onze aanpak van de coronacrisis.

Marc Dullaert over onderwijs na corona

Kinderen en jongeren hebben in Marc Dullaert de beste voorvechter die ze maar kunnen wensen. Sinds kort is de voormalige Kinderombudsman ook verbonden aan BMC. Hij laat zijn licht schijnen over zijn observaties van het onderwijs tijdens corona, maar zeker ook over zijn visie op kansen voor nieuwe ontwikkelingen in het onderwijs. Dullaert spreekt erover in voetbaltermen: “de bal ligt in het strafschopgebied”.

Onderwijs in positief daglicht

“Een van de maatregelen tijdens de coronacrisis was het sluiten van de scholen. De impact van thuisonderwijs was groot, maar de scholen reageerden direct, met een enorme energie en inventiviteit. Natuurlijk werden tegenstellingen direct uitvergroot. De meeste ziet iedereen van ver aankomen. Hoogopgeleide ouders hadden minder problemen met het thuis lesgeven dan mensen met een lagere opleiding. Huisvestingsverschillen tussen kinderen met eigen kamer tegenover alle gezinsleden in één kleine woonkamer. Hoog oplopende spanningen door de lockdown, tot huiselijk geweld aan toe. Natuurlijk zullen sommige kinderen achterstand hebben opgelopen, maar het roer moest en ging om. Gemeenten en OCW sprongen adequaat bij met digitale hulpmiddelen en andere vormen van ondersteuning, ook voor de bijscholing straks.

Op andere plekken was het effect op kinderen onverwacht positief: “In Nederland hadden we voor de crisis te maken met ca. 4500 kinderen waarvoor geen passend onderwijs aangeboden kon worden. Veel van de thuiszittende kinderen waren blij met het digitale onderwijs en vonden nieuwe groepen. Dankzij het online deelnemen aan lessen voelden ze zich (meer) betrokken en gezien en konden ze meedoen. Ook kinderen met klachten van overprikkeling of chronische vermoeidheid genoten van hun verbeterde concentratie en meer vrijheid in hun dagindeling. In de context van de ‘mental health crisis’ is dat heel goed nieuws”, aldus Dullaert. Het is een groot probleem: het Trimbos Instituut signaleerde al eerder dat de afgelopen 15 jaar het aantal jongeren dat uitvalt of gebruik maakt van jeugdzorg of -GGZ  sterk toenam.

Ruimte voor herbezinning op onderwijs

Dullaert vervolgt: “Wat was de visie op onderwijs tot voor kort? Ik weet dat ik chargeer. Leerorganisaties waren gericht op zoveel mogelijk samen: op 1 plek, op 1 tijdstip, op dezelfde wijze klaarstomen voor dezelfde toetsen en examens en hetzelfde diploma. Complimenten voor de leerkrachten die tijdens de plotselinge lockdown een sprong in het diepe namen en het oude denken direct achter zich lieten. Ze pakten de uitdaging op en gingen aan de slag met nieuwe methoden. Ze ontwikkelden zich tot coach, leverden maatwerk en vonden oplossingen. Iedere dag weer. Natuurlijk misten ze de interactie, omdat het online lastig is om de leerling in de ogen te kijken. Dus ze sprongen ook op de fiets en gingen kinderen met problemen thuis opzoeken. Hoe zit je erbij, wat heb je nodig?”

We hebben tijdens de crisisperiode, onder veel meer, geleerd dat klassikaal onderwijs niet per se noodzakelijk is. Leerlingen en scholieren kunnen meer aan dan je vanuit het huidige onderwijs zou denken. Je hoeft er niet constant bovenop te zitten, er is ruimte voor meer vrijheid in het curriculum. Minder standaardisatie biedt meer kansen en tijd voor ontwikkelingsgericht onderwijs. Marc spreekt zich uit: “De tijd is rijp voor een herbezinning.”

Op weg naar betere aansluiting op de kenniseconomie

“Ik zie echt ruimte voor een nieuwe visie op onderwijs en kansen voor een betere aansluiting op de kenniseconomie, met hybride vormen van onderwijs. Ik durf hiervoor ook wel een punt op de horizon te zetten. Afstandsonderwijs kan een hulpmiddel zijn in krimpgebieden, draagt bij aan het verminderen van de werkdruk en het lerarentekort. In de combinatie van online en offline onderwijs dan wel een klassikale versus individuele aanpak kunnen bedrijven, culturele en maatschappelijke organisaties veel nadrukkelijker bijspringen, van VMBO tot VO. Niet alleen als zij-instromer maar ook als actor.

Marc ziet het helemaal voor zich: “Laten we vooral denken in nieuwe oplossingen, ook buiten het reguliere systeem om! Van leerplicht naar leerrecht tot recht op ontwikkeling. We moeten durven, deze reset volhouden en doorzetten. Op maat en individueel voor dialoogvakken, collectiever voor andere vakken. Zoals Slob al voorzichtig opperde: we moeten van bevoegd naar bekwaam. Geef de professionals meer vrijheid en meer ruimte, dan zullen er nieuwe vormen van onderwijs ontstaan. Alleen als iedereen in en rondom het onderwijsveld ervoor openstaat, kunnen we als Nederland de weg omhoog terugvinden op de Europese scholingslijstjes. Zorgen dat de kwaliteit van ons onderwijs weer toeneemt en dat we niet verder afglijden.”

BMC gaat werken aan een nieuwe onderwijsvisie

We helpen als BMC tijdens de crisis, maar kijken ook vooruit. “BMC is toonaangevend op het gebied van onderwijs, maar heeft ook de expertise in aanpalende domeinen. We zullen dan ook de dialoog aangaan over de lessen uit corona, een herbezinning op scholing en leren, in de breedste zin van het woord. Alle hens aan dek, het hele veld - binnen en buiten het onderwijs, binnen en buiten BMC - bij elkaar brengen en groot denken. We gaan samen aan de slag met een nieuwe visie op onderwijs, voor de toekomst van de kinderen van nu. Dat verdienen ze.”

Meer informatie

Wilt u meer informatie over dit onderwerp? Neem dan contact op met onze managing partner en domeindirecteur Jeugd & Onderwijs Tony van der Linden.