Neem mensen bij de hand in het oerwoud van minimaregelingen

door Hinke Stallen, senior adviseur

Gemeenten hebben een regiefunctie bij de aanpak van armoede en kunnen diverse instrumenten, zoals bijzondere bijstand, tegemoetkoming schoolkosten of stadspassen, inzetten om armoede aan te pakken. Echter, vaak weten mensen met een smalle beurs de gemeentelijke voorzieningen niet te vinden of vallen zij net buiten de boot omdat de gemeente stringente inkomensgrenzen hanteert.

BMC evalueert het armoedebeleid van diverse gemeenten. Uit gesprekken die we met minima voeren blijkt dat mensen vaak niet op de hoogte zijn van de gemeentelijke regelingen. Het gebeurt regelmatig dat respondenten ons na afloop van een interview vragen de gemeentelijke folder met informatie over de minimaregelingen na te sturen. Dit doen wij dan ook, maar we weten ook dat de doelgroep van het minimabeleid vaak moeite heeft om de taal van de folders te begrijpen, laat staan dat deze mensen een goede aanvraag kunnen doen. Daarnaast is het huidige belastingstelsel, met allerlei toeslagen, veelal te ingewikkeld voor een leek.

Ook komen we in onze onderzoeken schrijnende gevallen tegen van mensen die met hun inkomen nét boven de inkomensgrens (vaak 110%/120% van het bijstandsniveau) zitten, waardoor ze geen recht hebben op financiële ondersteuning. Gevolg is dat zij onder de streep minder geld overhouden dan iemand die wel onder de inkomensgrens valt en daardoor wél aanspraak maakt op financiële tegemoetkoming. Deze armoedeval levert schrijnende situaties op, zoals een vrouw die door medicijngebruik een slecht gebit heeft, net buiten de collectieve zorgverzekering van de gemeente valt en noodgedwongen haar tanden heeft laten trekken.

In de gesprekken die wij voeren valt ons op dat statushouders hun weg naar de minimaregelingen wel goed weten te vinden. Eén van de redenen hiervoor is dat zij bij aankomst in de gemeente gekoppeld worden aan een maatschappelijke organisatie. Vaak is dat Vluchtelingenwerk. De medewerker van de maatschappelijke organisatie is goed op de hoogte van alle regelingen en helpt de vluchteling bij het aanvragen daarvan. Bovendien valt het overgrote deel van de vluchtelingen binnen de inkomensgrenzen, waardoor zij automatisch recht hebben op gemeentelijke minimavoorzieningen. Hoewel vluchtelingen nog steeds van weinig geld moeten rondkomen, verkeren zij niet in de situatie ‘tussen wal en schip’.

Tegelijkertijd kan een gemeente kijken naar de persoonlijke situatie van een cliënt. Met het leveren van maatwerk komen gemeenten mensen tegemoet die net boven de inkomensgrens zitten, maar in een uitzonderlijke situatie verkeren. Bijvoorbeeld omdat ze in de schuldhulpverlening zitten of omdat ze chronisch ziek zijn. Wanneer gemeenten faciliteren dat mensen weten waar ze terechtkunnen en maatwerk inzetten, hebben mensen met een smalle beurs minder geldzorgen en de rust om bij te dragen aan de maatschappij. Bijvoorbeeld als taalbuddy voor een vluchteling.

Meer informatie

Voor meer informatie of een vrijblijvende afspraak kunt u contact opnemen met senior adviseur Hinke Stallen, via telefoonnummer 06 - 20 70 22 23 of per e-mail naar hinke.stallen@bmc.nl.