16 okt 2018
Provincie Utrecht: Zelfbewust Zichtbaar
BMC voert in opdracht van de provincie Utrecht een verkenning uit naar regionale samenwerking en opgaven met als titel Zelfbewust Zichtbaar.
Aanleiding: maatschappelijke opgaven vragen om samenwerking tussen bestuurslagen
Nederland staat voor een aantal grote opgaven op het gebied van wonen, werken, leefbaarheid, energie en klimaat die geen enkele overheid alleen kan aanpakken. In het Interbestuurlijk Programma (IBP) hebben de Rijksoverheid, VNG, IPO en UvW een gezamenlijke agenda bepaald voor de aanpak van deze opgaven. Om hier op een passende wijze invulling aan te geven, beraadt ook de provincie Utrecht zich op haar toekomstige rol bij de gezamenlijke aanpak van deze grote opgaven en ambities.
Tegen deze achtergrond heeft het college van Gedeputeerde Staten van de provincie Utrecht een verkenning laten uitvoeren door BMC naar de manier waarop Utrechtse overheden deze grote opgaven aanpakken en hoe de provincie hen hier het best bij kan ondersteunen. Hoofdvraag: wat zijn de opgaven van Utrechtse gemeenten, hoe geven zij hier individueel of samen met anderen invulling aan en hoe kan de provincie hen hierbij ondersteunen?
Aanpak: open data en verdiepende dialogen
Op basis van de bestudering van alle nieuwe gemeentelijke bestuursakkoorden en open data van de 26 Utrechtse gemeenten zijn van alle gemeenten factsheets opgesteld. Vervolgens zijn met een representatief aantal gemeenten binnen en buiten Utrecht en regionale samenwerkingsverbanden gesproken over de belangrijkste opgaven, de wijze waarop samenwerking met andere gemeenten, inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers plaatsvindt en wat de verwachtingen zijn ten aanzien van de rol en bijdrage van de provincie.
Zelfbewust Zichtbaar: perspectief voor de toekomst
De tien kernpunten die zijn opgehaald zijn verdeeld over de inhoud van de maatschappelijke opgaven en drie schalen: lokaal, regionaal en provincie. In het slothoofdstuk wordt ingezoomd op het handelingsperspectief voor de provincie.
Waar de provincies in Nederland in hun rolafbakening in het verleden zich sterk oriënteerden op hun kerntaken (‘je gaat erover of niet’) is nu de ontwikkeling zichtbaar naar meer roldifferentiatie en opgavegericht werken: waarde toevoegen waar dat nodig is en kan. De kern van opgavegericht werken is dat steeds per situatie gekeken wordt welke waarde kan worden toegevoegd aan oplossingen met impact en welke andere partijen kunnen bijdragen vanuit kennis en rol. Dat is noodzakelijk in de provincie Utrecht waar stad en land verweven zijn geraakt, net als natuur en recreatie, verstedelijking, bodemdaling, verduurzaming en economie.
De beantwoording van de hoofdvraag is dus ook meervoudig. Op basis van deze verkenning kan gesteld worden dat de (maatschappelijke) opgaven duidelijk in beeld zijn, met name vanuit een lokaal perspectief bezien worden en dat hetzelfde geldt voor samenwerking. Hoe logisch en verklaarbaar dat ook is, effectieve oplossingen ten aanzien van de opgaven op het gebied van wonen, werken, leefbaarheid, mobiliteit en duurzaamheid vragen om meerschaligheid. En dat vereist dus ook roldifferentiatie van de provincie: bij problemen die op lokaal niveau worden aangepakt past een andere rol dan bij vraagstukken die om een regionale of provinciale aanpak vragen. Een belangrijke rol ligt in de beantwoording van de hoe-vraag: van opgaven benoemen naar het realiseren en mobiliseren van urgentie en uitvoerings- en realisatiekracht. Belangrijke wens vanuit de gemeenten daarbij richting provincie: schep vooraf duidelijkheid over de rol van de provincie op basis van dat wat past in de (sub)regionale context.
Meer informatie
Voor meer informatie over dit onderzoekt kunt u contact met ons opnemen met via telefoonnummer 033 - 496 52 00 of e-mail secretariaatadvies@bmc.nl.
U kunt ook gebruik maken van onderstaand contactformulier.