Menselijke maat in gemeentebeleid? Onderzoek inwonersperspectief doelgericht

De menselijke maat is een steeds belangrijker uitgangspunt bij het ontwikkelen en uitvoeren van gemeentelijk beleid. Dat betekent rechtdoen aan de belangen en ervaringen van inwoners. Door de doelgroep en hun omstandigheden al vanaf de voorbereidende fase mee te nemen kunt u als gemeente niet alleen voorkomen dat wet- en regelgeving inwoners negatief raakt, maar ook zorgen voor persoonlijke en efficiënte dienstverlening.  

Daarvoor is het noodzakelijk om eerst het perspectief van inwoners in kaart te brengen. Dat lukt met doelgericht onderzoek naar de relevante ervaringen en behoeftes van de doelgroep. Vanuit onze ervaring in onder andere het sociaal en fysiek domein helpt en ontzorgt BMC gemeenten met maatwerk om dergelijke onderzoeken goed op te zetten en uit te voeren. Zo kunnen we in overleg een geschikte onderzoeksmethodiek voor uw vraagstuk kiezen en de resultaten inzichtelijk en op het doel toegesneden presenteren.

Wmo- en Jeugdwet: van verplicht onderzoek naar waardevolle informatie

Veel onderzoek naar het perspectief van inwoners begon in eerste instantie als verplichting vanuit de Wmo en Jeugdwet na de decentralisatie in 2015. In de afgelopen jaren zien we daarbij een verschuiving van brede, oppervlakkige enquêtes naar gerichter en strategischer onderzoek. Korte vragenlijsten voor een brede doelgroep kosten weliswaar weinig tijd en geld, maar de resultaten zijn nauwelijks bruikbaar voor concrete beleidssturing.

Het loont dan ook om te investeren in onderzoek dat nauw aansluit op de speficieke informatiebehoefte van uw gemeente. Zodat de resultaten daadwerkelijk helpen om beleid en uitvoering af te stemmen op de behoeften van inwoners. Voor iemand die in januari een traplift kreeg, is het bijvoorbeeld lastig om daar in december nog vragen over te beantwoorden. In zo’n geval is continu onderzoek, zeg met een cyclus van acht weken, waardevoller dan een jaarlijkse enquête. 

Zelfredzaamheid in kaart brengen en versterken

De vergrijzing, de verwachte stijging van de zorgkosten en het naderende ravijnjaar plaatsen u als gemeente voor enorme uitdagingen. Hoe kunt u de zorg voor inwoners betaalbaar, beschikbaar en kwalitatief goed houden? Kunt u inwoners ondersteunen om zo zelfredzaam mogelijk te blijven? Voor zulke vragen helpen wij gemeenten bijvoorbeeld met kwalitatief onderzoek naar de ondersteuningswensen van vrijwilligers en mantelzorgers. Welke drempels ervaren zij? Hoe kan de gemeente deze drempels weghalen? En waar kan de gemeente een faciliterende rol spelen? De uitkomsten van zulke doelgroepgerichte onderzoeken maken we bijvoorbeeld sprekend met persona’s. Zulke fictieve personen, die de uitkomsten van onderzoek vertegenwoordigen, helpen uw beleidsmakers om zich in te leven in mensen uit de doelgroep en beleid daarop aan te passen. Zo hebben gemeenten op basis van BMC-onderzoek naar inwonersperspectief bijvoorbeeld online formuleren verbeterd zodat alle betreffende doelgroepen ermee kunnen werken. 

Ervaringen minima centraal bij voorzieningen bestaanszekerheid

Sinds de laatste Tweede Kamerverkiezingen is bestaanszekerheid een van de meest besproken thema’s in zowel de landelijke als de lokale politiek. Als gemeente staat u voor de uitdaging om inwoners met een laag inkomen passend en effectief te ondersteunen. Dat is extra lastig omdat deze doelgroep vaak buiten beeld blijft. Juist hier is het dan ook belangrijk om onderzoek te doen naar het perspectief van de mensen voor wie de voorzieningen bedoeld zijn.

Hoe kun je de kennis over minimaregelingen vergroten en deze regelingen beter toegankelijk maken? Hoe bereik je inwoners die zo diep in de schulden zitten dat ze geen brieven meer openen of geen contact meer durven zoeken? Hoe herstel je het vertrouwen van mensen die al het vertrouwen in openbare instanties hebben verloren? Voor antwoorden op zulke vragen is het cruciaal om mensen uit de doelgroep te betrekken. Alleen door hun ervaringen en behoeften centraal te stellen, kun je regelingen effectiever en inclusiever maken. Zodat bestaanszekerheid voor iedereen binnen bereik komt.

Bij onze onderzoeken onder deze doelgroep vertalen we de specifieke ervaringen van inwoners naar praktische handvatten waar u als gemeente mee aan de slag kunt. Zo kunnen we de uitkomsten in beeld brengen met een interactief dashboard op maat zodat u de voor uw gemeente belangrijke ontwikkelingen kan monitoren.

Perspectief van bijstandsgerechtigden brengt Participatiewet in balans

Het kabinet wil met het wetsvoorstel Participatiewet in balans in de dienstverlening aan mensen met een bijstandsuitkering meer uitgaan van vertrouwen. Voorstellen die gericht zijn op de menselijke maat, vertrouwen en eenvoud moeten de Participatiewet beter laten aansluiten op wat mensen (aan)kunnen en nodig hebben. Dat moet het ook voor gemeenten makkelijker maken om rekening te houden met iemands persoonlijke omstandigheden.

Dit wetsvoorstel maakt het nog belangrijker om inzichtelijk te hebben hoe bijstandsgerechtigden de dienstverlening in uw gemeente daadwerkelijk ervaren en wat hun behoeften zijn. Hoe kijken zij terug op de aanvraag van hun uitkering? Krijgen ze voldoende begrijpelijke informatie over hun rechten, plichten en mogelijkheden? Houd u als gemeente al voldoende rekening met hun persoonlijke situatie? Is de ontvangen begeleiding naar werk of maatschappelijke participatie in hun ogen effectief? 

Een mooie beproefde BMC-manier om dit soort ervaringen van inwoners in kaart te brengen zijn klantreizen. Door het hele aanvraagproces van de uitkering te volgen blijkt bijvoorbeeld waar precies de bottleneck zit. Bijvoorbeeld dat niet het wachten op de uitslag het probleem is, maar het gebrek aan informatie over die wachttijd. Zo krijgt u per thema interessante inzichten vanuit het perspectief van de bijstandsgerechtigden. Deze inzichten kunnen dan weer als stuurinformatie dienen om uw beleid te verbeteren. Zo zijn verschillende gemeenten op basis van BMC-onderzoek begonnen met sterke inzetten op duidelijke communicatie over wachttijden.

Samenwerken aan persoonlijke en effectieve dienstverlening 

De menselijke maat toepassen in beleid en dienstverlening is geen vanzelfsprekendheid, maar een bewuste keuze. Dat vraagt om inzicht, maatwerk en betrokkenheid. Het perspectief van inwoners is hierbij onmisbaar. Met gericht cliëntervaringsonderzoek kunt u gemeentelijk beleid beter laten aansluiten op de werkelijke behoeften van hun inwoners.

BMC helpt u graag in dit proces. Of u nu volledig ontzorgd wilt worden of beperkte ondersteuning wenst. Wij denken mee over geschikte onderzoeksmethodes en inzichtelijke presentatie van de resultaten. Zo baseert u beleidskeuzes niet alleen op cijfers en regelgeving, maar ook op de ervaringen en verwachtingen van de mensen waar het over gaat. En bouwen we samen aan een overheid die recht doet aan de belangen van haar inwoners en zorgt voor een persoonlijke, effectieve en toegankelijke dienstverlening.

Weten hoe wij uw gemeente kunnen helpen om onderzoek naar inwonersperspectief beter uit te voeren en te benutten? Neem vrijblijvend contact op met Luuk Collou, partner data en dienstverlening bij BMC.